Koning(in) Augias en Hercules

‘Het lijkt hier wel een Augiasstal’ is een, voor de meesten van ons, bekende uitdrukking die ingezet wordt als iets een onwijze bende is geworden. Maar wat is de achtergrond van die uitdrukking? Hoe past die op deze tijd en hoe pak je het uitmesten van de stal aan? Ik laat mijn licht er eens op schijnen omdat de uitdrukking voor mij meer dan ooit van toepassing lijkt op onze huidige wereld.

De mythe van Hercules

De uitleg van de genoemde uitdrukking baseer ik op de uitleg van de mythe van Koning Augias zoals deze door Alice Bailey in haar boek ‘De werken van Hercules’ is uitgelegd:

Koning Augias was beroemd om zijn twaalf witte stieren, die gewijd waren aan Apollo, de god van de zon. Maar de stallen waar ze woonden waren smerig omdat koning Augias de afgelopen dertig jaar te lui was om ze schoon te maken.

Voor Hercules was dit de start van het elfde van zijn twaalf werken. Hij werd naar koning Augias gezonden om hem te helpen bij het schoonmaken. Hercules verrichtte deze taak in één dag door eerst de muren van de stallen aan beide zijden te doorbreken en vervolgens het water van twee rivieren (de Alpheos en de Peneos) door de stallen te laten stromen. Het stromende water liep door de stallen en voerde het vuil met zich mee. De stinkende duisternis was opgelost.

Augias was verrukt met zijn helder schone stallen en nog verrukter omdat hij het niet zelf had hoeven doen!

Augias had beloofd dat Hercules bij succes als beloning een deel van het vee kreeg. Koning Augias onthield Hercules echter die beloning. Niet Hercules maar de rivieren hadden immers het werk gedaan, bedrog!

Ik realiseer mij dat andere vertellingen ook in omloop zijn en wellicht de accenten en symboliek daardoor anders zijn. Voor mij is de toepassing van de symboliek echter belangrijker dan een volledig beeld van deze mythe te schetsen

De maatschappelijke symboliek van de Augiasstal

Die symboliek trof mij omdat het rijk van koning Augias een zekere vergelijkbaarheid heeft met de situatie die wij om ons heen zien:

• de aanwezigheid van vee (het volk), die zorgen voor bemesten/vervuilen van de eigen stallen en de velden (de planeet / het milieu, het leefklimaat);
• de luie koning Augias (de levenshouding van velen van ons en onze instituten / overheid) die weigert om op te ruimen en daar op enig moment ook niet meer toe in staat is;
• de aanwezigheid van Hercules: de held die zichzelf transformeert in al zijn werken. Het lerend vermogen van mens, organisatie en maatschappij.
• het doorbreken van de dijken rond de rivieren en de muren van de stallen (doorbreken van grenzen en beperkende overtuigingen/gewoontes);
• het laten stromen van de rivieren (vrijheid).
• De resulterende houding van koning Augias die weigert om de verdiensten van Hercules te erkennen en te belonen. Wantrouwen en angst!

Hoeveel verschilt de wijze waarop wij onze wereld hebben ingericht en hoe wij om gaan met onze stallen van Augias? Een aanklacht tegen de wereld die wij zelf geschapen hebben is niet heel zinvol naar mijn mening.

Laat mij daarom eens ingaan op de vertaling naar jouw en mijn concrete wereld en ons gedrag daarin. Want wat toont Hercules ons op dit deel van zijn ‘weg van de held’?

De competenties van Hercules

Het vraagt enig abstract denkvermogen wellicht maar de competenties die Hercules in deze mythe het meest ten toon spreidde zijn:

• Inzicht: het zien van de mogelijkheden om problemen op systematische wijze op te lossen
• Durf: risico’s nemen om de oplossingen die je ziet ook uit te voeren zodat je daar uiteindelijk het probleem mee oplost
• Energie: het actief zijn, voldoende uithoudingsvermogen hebben totdat de klus geklaard is.

Het zijn competenties die jij als leider in jezelf zou willen ontmoeten en in ieder geval zou moeten koesteren op het moment dat je ze in jouw organisatie tegenkomt.

Jouw eigen stallen

Nog krachtiger wordt het wanneer wij, op zijn minst voor onszelf, erkennen dat onze binnenwereld vaak net zo goed op de stallen van Augias lijkt.

Koning Augias, de luie koning, zou daarin goed de vertegenwoordiger van ons Ego kunnen zijn, de stank en duisternis zijn allerlei kwalijke gedachten en emotionele opstapelingen, het vee is de rijkdom die wij in ons hebben en Hercules onze ziel die met zijn heldentocht bezig is om op aards vlak dat tot stand te brengen wat nodig en gewenst is.

De rivieren, zo stelt Bailey, symboliseren Liefde en Leven. Liefde als in compassie, goedmoedigheid en de bereidheid om vergevingsgezind te zijn. Leven als in het aanvaarden van alle behoeften, grenzen en eindigheid die dat met zich mee brengt.

Zo bezien nodigt de mythe ons uit om Liefde en Leven door ons heen te laten stromen en zo de puinhoop die ons ego er van maakt op te ruimen. Een mooie preek maar wat schieten wij daar nu mee op en hoe doe ik dat dan?

Vervolmaking van de eigen persoonlijkheid

Het getal dertig heeft ook een symbolische waarde: drie keer tien. Drie is in de getallenleer van Pythagoras het getal van de persoonlijkheid en tien is het getal van vervolmaking. Het opruimen van dertig jaar vuil vraagt om verdere ontwikkeling van de eigen persoonlijkheid zo kun je stellen.

Om een start te maken met het opruimen van je eigen geest zijn dezelfde competenties als Hercules die ik eerder noemde van belang.

• Neem bijvoorbeeld zelfinzicht. Het verkennen van wat mijn sterkten en zwakten zijn, waarmee identificeer ik mij? Wat zijn de waarden en aspiraties die mij kenmerken en waarom kenmerken juist die waarden mij?
• Wanneer je zo meer zicht hebt gekregen op de eigen waarde(n) vormt dat een basis voor zelfstandig naar de wereld brengen van die waarde. En wellicht is de behoefte om je maar al te graag te schikken naar bestaande kaders van anderen minder groot of minder dwingend. Durf te leven!
• Zomaar kan dat een bron blijken voor energie en vitaliteit. Het vermogen om actie te ondernemen, weerbaar en verantwoordelijk te zijn. En die energie ook gedurende langere tijd te richten op de ambities die je ontdekt hebt.

Ik beschrijf een start van een eigen proces om meer uit jezelf te halen dan dat je voor mogelijk hebt gehouden.

Tijd voor actie!

Genoeg stof tot nadenken? Koning Augias huist niet alleen in Washington of het Torentje in Den Haag, ook in jouw eigen organisatie en vooral ook om te beginnen in jezelf is hij (of zij) terug te vinden.

Meer behoefte om kennis te maken met jouw Koning(in) Augias? Met ons programma De Verdieping maak je op zeer intensieve en oorspronkelijke wijze kennis met jezelf. Lees meer en laten we dan samen ontdekken.