Wij slaan graag op de bel
In complexe tijden komt de behoefte aan versimpeling en vereenvoudiging vaak krachtig naar boven. Niet in de laatste plaats zien we dat nu om ons heen gebeuren. Als we ons maar vooral aan alle regels houden dan komt het goed en andersom, dat het niet goed gaat komt omdat we ons niet aan de regels houden. En de oplossing is dan natuurlijk meer regels en handhaving.
Hierbij past de gevleugelde uitspraak “als het enige gereedschap wat je hebt een hamer is dan ziet alles eruit als een spijker”? Voor alle problemen bestaat een enkele oorzaak en/of een enkele oplossing.
Ter verdediging: ga er maar aan staan welke problemen op dit moment op ons af komen, zowel in de maatschappij als in de school of op het werk. De hartgrondige wens om daadkrachtig te zijn en te kiezen voor dat wat zekerheid lijkt te bieden is er niet voor niets.
Toch dat zegt ook wat over het leiderschap en de persoon van de leider.
In het onderwijs kennen we het ook. Bijvoorbeeld het personeelstekort als oorzaak van vele problemen. De oplossing ligt net zo vast: meer geld erin pompen (in het onderwijs in het algemeen). Het grote bezwaar van deze manier van denken is dat alle waarnemingen of analyses die de vertrouwde oorzaak of gewenste oplossing ter discussie stellen niet gezien worden of worden genegeerd. Ook dat kennen we in de wereld om ons heen op dit moment. Maar dat geheel terzijde. Het kan de besten gebeuren zeg maar.
Het zoeken naar andere oplossingen is mijn vakgebied. Dat begint meestal met het stellen van (nog niet eerder gestelde) vragen. Worden de talenten van leerkrachten wel goed benut? Doet iedereen wel waar hij/zij goed in is? En weten we dat van elkaar? Zeggen we waar het op staat tegen elkaar of zijn we veel te lief in situaties zoals bijvoorbeeld dreigend verzuim? Waarom wordt interne begeleiding vaak als functie benaderd (en door een of enkele mensen in de school als zodanig geclaimd) en niet als rol? Wat betekent dat laatste eigenlijk? Hoe grondig worden processen tegen het licht gehouden en (her)ingericht volgens daarvoor geldende wetmatigheden?
Heb jij als bestuurder wel in de gaten hoeveel geld er verloren gaat op het moment dat je niet kritisch staat tegenover de eigen organisatie en de eigen gehanteerde dogma’s? En dat je voor dat geld ook extra formatie kan realiseren, gewoon met de mensen die je al hebt?
En hoe komen nu echt verder? Daarvoor is durf nodig in leiderschap. Dat is risico’s nemen, ongebaande paden gaan en deze zelf ook opzoeken. Met als oogmerk er nieuwe ervaringen en voordeel mee te behalen voor de organisatie en voor jezelf.
Wij kijken bij durf altijd naar een paar kenmerkende kwaliteiten die iemand moet hebben. Deze kwaliteiten zijn bijvoorbeeld het hebben van voldoende vertrouwen in eigen kunnen, het vermogen om fouten te durven maken. Dit zonder roekeloos of arrogant te worden.
Ook het hebben van een krachtige eigen opvatting en eigen kaders, die niet per se mee gaan met de rest of misschien wel juist tegendraads is hoort bij durf. Tot slot vraagt durf ook van je om een avonturier te zijn. En die zijn juist in het onderwijs schaars merken wij.
Hoe is het met jouw aanleg voor durf? Gaat er al ergens een belletje bij jou rinkelen? Zijn er wellicht onderwerpen waarop jij je hebt vastgespijkerd aan één oorzaak of één oplossing? Wel eens nagedacht over meer onorthodoxe oplossingen voor die bezettingsproblemen?
Nee, dan is het zeker tijd voor meer fantasie. Laat het belletje rinkelen ieder keer dat je weer terugvalt op geëigende paden en bekende cirkeltjes. Zowel bij jezelf als bij jouw team. Vernieuwing begint bij leiders en wordt gemaakt door de vloer en op de vloer
Vaak wordt in bestuurskamers onbewust ‘bullshit bingo’ gespeeld met standaard teksten en ideeën voor oplossingen. Maar wat spreekt jou nou wel aan? Het is tijd om daar eens verder naar te kijken. Wij zorgen wel voor het belletje
