Maak wensen waar was mijn voornemen ook dit jaar. En zo geschiedde. Een terugblik op 2020: welke wensen zijn er uitgekomen?
De belangrijkste wens die ik koester is om nieuwe ervaringen op te doen en wijzer te worden, dan ook het liefst met zakelijk succes. Dat is weer gelukt, ook dit jaar. Zo hebben we mooie projecten mogen doen in organisaties die vooruitstrevend zijn in hun aanpak en omgang met mensen. Een voorbeeld staat in deze nieuwsbrief
Ook heb ik veel mensen mogen ontmoeten (persoonlijk maar ook digitaal). Mensen die zoeken naar vernieuwing en meer inzicht in zichzelf en de organisatie waar zij voor werken. Wat houdt hen bezig en wat beweegt hen?
Zeker in een jaar waarin de boel op ongekende wijze op zijn kop is gezet in veel opzichten zijn dat interessante vragen om eens bij stil te staan.
Ik geef je drie van mijn waarnemingen van het afgelopen jaar. Waarnemingen waarvan ik denk dat er ook nog best wat te wensen valt voor komend jaar.
Management is een vak. Leiderschap is een gave
Hoe een organisatie te besturen kun je leren. Het is een vak, een afweging van logica, intuïtie, intellect en wijsheid gebaseerd op ervaring. Leiderschap daarentegen is niet ontwikkelbaar, is mijn prikkelende stelling.
Leiderschap gaat er voor mij namelijk om dat je iemand op een of andere manier wilt volgen. Zelfs als er geen (corona)wet of regel met bijhorende sancties gesteld wordt. Leiderschap is er of niet. Het hangt niet af van de positie die je formeel hebt.
Vertrouwen hanteren in je stijl van leiden is wellicht de meest belangrijke en praktisch meetbare indicator van leiderschap. Wederzijds vertrouwen als hét criterium voor leiderschap, ook in crisistijd. Leider en volger benaderen en bevestigen elkaar dan steeds als volwassenen.
Andersom is, zeker als het spannend wordt, wederzijdse angst de maatstaf voor het ontbreken van leiderschap. Een dergelijke ‘manager’ gedraagt zich als structurerende ouder en maakt zijn ‘volgers’ tot aangepaste kinderen.
We maken dit jaar zeer expliciet kennis met het verschil tussen leiders en managers. Een blik naar de wereld leert ons het afgelopen jaar dat voor sommigen leiderschap inderdaad niet weggelegd is.
Hoe zit dat in jouw organisatie? Wie is daar de leider en wie de manager?
Systemen hebben zo hun nadelen en maximale houdbaarheid in tijden van verandering
Structuren, regels en afspraken hebben een belangrijke functie. Ze geven orde en regelmaat aan mensen die daar vervolgens zekerheid en vertrouwen aan ontlenen. Echter wanneer systemen te veel structuur en stevigheid bevatten ontstaat rigiditeit. Zeker op het moment wendbaarheid gevraagd wordt om zich aan te passen aan nieuwe omstandigheden.
Het systeem kan zich dan zelfs tegen de mens keren, zo ervaren we nu bijvoorbeeld. Het systeem houdt dan iedereen in een soort wurggreep. De uitdrukking dat mensen ‘onder de wielen van het systeem zijn gekomen’ of dat het ‘een bal op een hellend vlak is’ geven de onbestuurbare en ondoordringbare aspecten van systemen en mensen aan. We hebben deze uitdrukkingen dit jaar kunnen horen.
De wendbaarheid wordt (letterlijk vandaag) ook in jouw organisatie en bij jou op de proef gesteld dit jaar. Hoe wendbaar ben je zelf gebleken? En jouw team?
Perspectief, positiviteit en de speelsheid: mensen kunnen niet zonder elkaars nabijheid
Natuurlijk is het soms handig om dingen even digitaal op te lossen, zeker waar het eenvoudige routinematige vraagstukken betreft. Maar de les van dit jaar is toch wel dat de mens een groepsdier is en graag mensen dichtbij zich heeft. Zien (non-verbale communicatie), voelen, horen en ervaren.
Ontneem mensen niet het perspectief, de positiviteit en de gelegenheid om te spelen in het leven en in het werk. Mensen willen spelen, niet alleen kinderen maar ook volwassenen. Speelsheid, ontdekken, vrijheid, perspectief en positiviteit: we kunnen niet zonder en dat ontdekken we nu, omdat die aspecten allesbehalve voor zich spreken in de maatschappij.
En dat alleen al is dan toch een mooie ontdekking. Wat waren voor jou de belangrijkste ontdekkingen?
Wat heeft het jaar betekent?
De belangrijkste betekenis die dit jaar voor mij heeft bewust gemaakt is : wees altijd jezelf
Zoek het midden van de storm die soms om je heen waait. Het centrum waar je onherroepelijk jezelf bent. Dat betekent een kennismaking met jezelf. Dit jaar is de wereld om ons heen stevig in beweging dus het centreren van jezelf weegt extra zwaar in deze tijden en dat geldt voor velen met mij. Wat is belangrijk en wat niet?
Een andere ontdekking dit jaar is dat verandering heel goed mogelijk is, als er maar voldoende aanleiding en toewijding is. Richt de aandacht op je doelen in de toekomst en je beweegt er ‘als vanzelf’ naar toe. Op grote schaal in een paar dagen omschakelen naar digitaal lesgeven: wie had dat gedacht voorafgaand aan dit jaar?
Een les voor hoe verandering aan te sturen: gewoon doen en niet altijd de keuzes laten aan mensen die alleen maar kunnen uitvoeren wat de ander bedacht heeft. Toch weer dat leiderschap hè.
En wat gaat de toekomst brengen?
Mijn verwachting is dat er meer klaarheid in de maatschappij komt over wat er aan de hand is. Ook verwacht ik dat verantwoordelijkheid en handelingsbevoegdheid weer bij mensen terecht komt. Dat zal niet gebeuren zonder daar eerst voor te strijden en te rebelleren tegen die krachten die ons die bevoegdheden blijvend willen onthouden.
Daarnaast zal ook eigen(wijs)heid, innovatief en anders kijken naar dezelfde dingen zwaar wegen. Alleen dan zullen dingen immers anders worden. Met een belangrijke rol voor nuchter kijken naar emoties, feiten en logica.
Bovendien komt er weer tijd voor elkaar, speelsheid en creativiteit. Een zichtbare lach op het gezicht. Zowel in de mens als in de organisatie
Een wenkend perspectief dus: maak wensen waar. Wij zijn erbij met raad en daad! Tot volgend jaar.
