Van nature ben ik gefascineerd door de werking van het leven. Hoe de mens samen leeft en met elkaar omgaat en in contact staat. Zeker in dit seizoen, het seizoen van communicatie bij uitstek. De bloemen komen tot bloei en brengen hun boodschap naar de wereld om aantrekkelijk te zijn. Zo is het ook met mensen, het mooiste van jezelf naar voren brengen en het leven in de vorm gieten. Hoe wil ik mezelf meester worden? Huisje, boompje, beestje. Of misschien toch een wat excentrieker leven?
Wat ons allemaal naast het leven vooral bezig houdt is de eindigheid daarvan. En daar gaat ook mijn interesse naar uit. Bij leven hoort immers de dood, net zoals bij de dag de nacht hoort en na eb vloed volgt. Kenmerkend voor 2020 tot nog toe is dat angst een prominente rol speelt en dan vooral angst voor de dood. Ongemerkt regeert deze ons volledige sociale leven inmiddels. Of vind jij een ‘anderhalve meter maatschappij’ écht normaal? Ik ga het er toch maar eens met je over hebben.
Iets wat met de angst voor de dood verband houdt is ‘het laatste oordeel’. Een beoordeling van het leven en alles wat je gedaan en gepresteerd hebt. Was het de moeite waard? Een vraag die bij leven en welzijn velen ook bezighoudt. Naarmate we volmondiger ‘ja’ durven te zeggen en onze ‘bucket list’ leger is geworden vinden we ons leven meer geslaagd.
Het leidt tot vervolgvragen. Aan wie is het om te oordelen en hoe beïnvloed ik die beslissing in mijn voordeel? Is dat het lot, geluk, toeval? Om toch nog eens uit vervlogen tijden te putten bracht het mij tot een heel oud concept: de schikgodinnen. In vroeger tijden zeer gevreesd, tegenwoordig eerder vergeten, doen zij nu nog steeds hun werk!
De functie van schikgodinnen is dat datgene ‘verklaard’ wordt waar we eigenlijk geen verklaring voor hebben: de levensloop van de mens van begin tot einde.
Er zijn veel verschillende mythen over de schikgodinnen maar de schikgodinnen die ik nu wil aanhalen komen voor in de Griekse mythologie en zijn de volgende drie personages:
- De eerste schikgodin luistert naar de naam Adrasteia – zij volgt de natuurwetmatigheid als consequentie van het eigen handelen / nalaten
- De volgende heet Nemesis – zij volgt de principes van rechtvaardigheid en brengt het oordeel over goed en kwaad
- De laatste heet Themis – zij koestert de wens orde en harmonie met een ander te herstellen na wat we een ander aan gedaan hebben
De namen Adrasteia en Nemesis worden soms door elkaar gebruikt, dat laat ik nu even voor wat het is. Een van de schrijvers over dit onderwerp meent dat ieder van ons drie schikgodinnen in zich herbergt. Een zeer boeiende gedachte omdat het de zaak minder bedreigend en abstract maakt en bovendien biedt het een haakje voor wie er mee wil leren omgaan.
Wat ik namelijk veel tegenkom in de praktijk is het oordeel wat mensen over zichzelf hebben en meestal projecteren op de ander. Met andere woorden men vreest het oordeel van een ander terwijl men eigenlijk zichzelf veroordeelt.
Ook zie ik regelmatig mensen die zichzelf ‘opgegeven’ hebben: “ik ben nu eenmaal zoals ik ben.” En zo bekrachtigt men de eigen vooroordelen. Ik vermoed dat onze eigen Adrasteia en Nemesis dan aan het werk zijn.
Misschien is wat meer aandacht voor Themis dan een betere koers. Laat de liefdevolle wens, om dat wat je een ander aangedaan hebt (hoe klein ook) goed te maken, leiden. Geef die gedachte voeding en de ruimte en vertaal dat naar jouw handelen.
De dingen die gebeurd zijn of die je gedaan hebt veranderen niet maar het lucht op te erkennen dat je streeft naar het herstel van de balans tussen jou en de ander.
Het vraagt de nodige moed om je eigen schikgodinnen te raadplegen en te ontdekken wat zij te vertellen hebben. Zo breng je persoonlijk meesterschap in angstige tijden wel een flinke stap dichterbij. We kunnen pas onszelf ontstijgen, en dus meester worden, door onszelf te aanvaarden. Dus daarom: hoe oordeel jij over jezelf?
